در عصری که آن را عصر دیجیتال می‌نامیم تجهیزات آی تی حضور گسترده‌ای دارند و نادیده گرفتن آنها در فضای کار و حتی خانه غیر ممکن است. تجهیزات کامپیوتری می‌توانند برای ارتباط سریع با یکدیگر به زیر‌مجموعه‌ای به‌نام تجهیزات شبکه نیز مجهز شوند که کاربری آنها را بهبود می‌بخشد. همه‌ی ما به‌دنبال آن هستیم که اطلاعات خود از تجهیزات آی تی را به سطح مطلوبی برسانیم و از قابلیت‌های آن در زندگی روزمره بهره ببریم.
شاید مهم‌ترین دغدغه هنگام خرید یا پس از خرید تجهیزات آی تی، عمر مفید این تجهیزات است. کیفیت ساخت و برندی که تجهیزات کامپیوتری متعلق به آن است در این عمر مفید تأثیر دارند اما تنها عامل نیستند. نگهداری بهتر این تجهیزات کامپیوتری از ناحیه‌ی کاربر، و به‌طور خاص نگهداری تجهیزات شبکه، در افزایش عمر مفید آنها تأثیر قابل توجهی می‌گذارد.
اصول عمومی نگهداری از تجهیزات کامپیوتری
تجهیزات کامپیوتری و به‌طور خاص تجهیزات شبکه، الکترونیکی هستند و بنابراین رعایت اصول نگهداری عمومی وسایل الکترونیکی (تجهیزات کامپیوتری) برای افزایش عمر مفید آنها لازم است. در ادامه به برخی از این اصول اشاره می‌کنیم:
- تجهیزات کامپیوتری را در محیط مرطوب قرار ندهید و همچنین مراقبت کنید که با آب تماس نگیرد.
- از وارد شدن ضربه به تجهیزات کامپیوتری جلوگیری کنید. تجهیزات کامپیوتری، قطعات الکتریکی ریزی دارند که ممکن است در اثر ضربه‌ی وارده حرکت کنند و آسیب ببینند.
- داشتن تهویه‌ی مناسب در محیط برخی تجهیزات کامپیوتری مهم است زیرا کار کردن این وسایل با تولید گرما همراه است.
- سعی شود از خاموش و روشن کردن متوالی و سریع تجهیزات کامپیوتری ( الکترونیکی) اجتناب شود زیرا باعث اخلال در جریان الکتریکی، درون قطعات می‌شود و به آنها آسیب وارد می‌کند.
نگهداری از تجهیزات شبکه
در محیطی مثل خانه که حجم تجهیزات آی تی زیاد نیست و دغدغه‌ی زمانی و کاری قابل توجهی نداریم برای اشتراک‌گذاری و انتقال اطلاعات از روش‌های معمول استفاده می‌کنیم. اما در محیط‌های کاری که حجم کاری بالایی دارد و باید در مصرف زمان صرفه‌جویی کنیم روش‌های معمول برای اشتراک‌گذاری اطلاعات و ارتباط تجهیزات آی تی به‌کار نمی‌آید و باید این تجهیزات را به‌وسیله‌ی تجهیزات شبکه به یکدیگر مرتبط کنیم.
کامپیوترها از حساسیت بالایی در بین تجهیزات آی تی برخوردارند. به‌کمک تجهیزات شبکه امکان برقراری ارتباط بین دو کامپیوتر را مهیا می‌کنیم و به آنها نظم می‌بخشیم.
تجهیزات شبکه در دو دسته‌ی تجهیزات پسیو (Passive) و تجهیزات اکتیو (Active) دسته‌بندی می‌شوند. ویژگی قطعات پسیو عدم اتصال آنها به برق است و در مقابل تجهیزات اکتیو برای برقراری جریان برق استفاده می‌شوند. آشنایی به این دسته‌بندی برای نگهداری بهتر از تجهیزات شبکه لازم است.
عیب‌یابی تجهیزات شبکه در راستای نگهداری بهتر
عدم کارکرد تجهیزات شبکه، وجود ایراد در تجهیزات شبکه یا حتی دیگر تجهیزات آی تی را نشان می‌دهد. در تشخیص ناحیه و وسعت ایراد عیب‌یابی شبکه اهمیت دارد و نه‌تنها در ارتباط با نگهداری تجهیزات شبکه بلکه تجهیزات آی تی است. با دانستن روش عیب‌یابی می‌توانیم از شبکه نگهداری و در درازمدت از آن استفاده کنیم.
عامل ایجاد ایراد در شبکه، سخت افزاری یا نرم افزاری است:
- ایراد سخت افزاری ناشی از خرابی تجهیزات شبکه یا حتی دیگر تجهیزات آی تی است.
- ایراد نرم افزاری ناشی از پیکربندی اشتباه، محدودیتی که فایروال یا آنتی ویروس دارد و همچنین رخنه کردن ویروس به شبکه است.
در تعیین روند عیب‌یابی شبکه، وسعت شبکه تأثیر دارد اما می‌توان گفت که قدم‌های اساسی زیر معمولاً برداشته می‌شود:
- تشخیص محدودهی ایراد و نوع ایراد
با بررسی وضعیت استفاده‌ی کاربران از شبکه می‌توانیم محدودهی ایراد را تعیین کنیم و با در دست داشتن پلان شبکه نوع ایراد را تشخیص دهیم.
- آزمایش و خطای شبکه به‌منظور شناخت بهتر ایراد
به‌منظور شناخت بهتر ایراد و ارتباط آن با تجهیزات شبکه یا آی تی به آزمایش و خطای شبکه می‌پردازیم. ابزارهایی که برای آزمایش شبکه به‌کار می‌روند سخت افزاری یا نرم افزاری هستند.
- تلاش برای رفع ایراد
- امتحان شبکه پس از رفع ایراد برای کسب اطمینان
حتماً تا اینجا متوجه شده‌اید که عیب‌یابی شبکه بدون داشتن دانش کافی از شبکه ممکن نیست. از این رو توصیه می‌کنیم که دانش خود را در این زمینه افزایش دهید تا به‌طور مطلوب از تجهیزات شبکه و در نتیجه تجهیزات آی تی نگهداری کنید.
نگهداری از کامپیوتر
در بین تجهیزات آی تی، کامپیوتر از حساسیت بالایی برخوردار است و نگهداری مناسب از کامپیوتر در افزایش عمر مفید آن و در برقرار ماندن شبکه تأثیر زیادی دارد.
کامپیوتر یک دستگاه الکترونیکی است و علاوه‌بر آن ویژگی‌های خاص خود را نیز دارد؛ در نتیجه علاوه بر رعایت نحوه‌ی نگهداری یک دستگاه الکترونیکی، نگهداری خاص خود را هم می‌خواهد. کامپیوتر به نگهداری نرم افزاری و سخت افزاری نیاز دارد.
نگهداری نرم افزاری
برای نگهداری نرم‌افزاری بهتر از کامپیوتر، نکات زیر را در نظر بگیرید:
- یکی از عوامل اخلال در نرم افزار کامپیوتر که به دیگر تجهیزات کامپیوتری و به‌طور خاص تجهیزات شبکه هم آسیب می‌رساند رخنه کردن ویروس است. نصب آنتی‌ویروس در کامپیوتر را جدی بگیرید.
- ابزارهای مرورگرهای موجود در کامپیوتر خود را بررسی و تأثیر آنها را در سرعت کامپیوتر ارزیابی کنید. بسیاری از این ابزارها سرعت کامپیوتر را کم می‌کنند و ممکن است از آنها استفاده نکنید.
- به‌صورت دوره‌ای نرم افزارهای موجود در کامپیوتر خود را بررسی و نرم افزارهای بدون استفاده را حذف کنید.
- برنامه‌هایی که به‌همراه لود شدن کامپیوتر، اجرا می‌شوند در عملکرد ویندوز تأثیر می‌گذارند. می‌توانید از بخش Startup ویندوز خود به این برنامه‌ها نظم ببخشید.
- هارد کامپیوتر را به‌صورت دوره‌ای بررسی کنید تا سرعت کامپیوتر شما بهینه بماند.
نگهداری سخت افزاری
برای نگهداری سخت افزاری از کامپیوتر، موارد زیر را توصیه می‌کنیم:
- از تمیز کردن قطعات سخت افزاری کامپیوتر غافل نشوید.
- خرابی رم کامپیوتر باعث اخلال در عملکرد نرم افزاری می‌شود؛ بنابراین یک رم دیگر نیز تهیه کنید تا بتوانید خرابی رم را تشخیص دهید.
- خرابی هارد می‌تواند باعث اخلال در فایل‌های کامپیوتر شود که آشنا بودن به پیام‌های کامپیوتر در تشخیص این خرابی لازم است.
- در صورت برهم خوردن کیفیت صفحه‌ی نمایش، کارت گرافیک خود را حتما چک کنید.
- اگر کامپیوتر به‌صورت طبیعی روشن نشود به پاور کامپیوتر خود حساس شوید و آن را جدی بگیرید. خرابی پاور بر قطعات دیگر کامپیوتر نیز تأثیر می‌گذارد.
- استفاده از منابع برق اضطراری – UPS جهت حفاظت از تجهیزات کامپیوتری در برابر نوسانات برق، قطع ناگهانی برق می‌تواند از انواع خسارت‌های مالی و اطلاعاتی جلوگیری کند.
نگهداری از مانیتور و تلویزیون‌های هوشمند
تلویزیون‌های هوشمند امروزی صرفاً برای تماشای تصاویر از گیرنده تلوزیون نیست. تلوزیون هوشمند به فناوری‌های جدیدی مجهز است که امکان ارتباط آن با دیگر تجهیزات آی تی را فراهم می‌کند و حتی می‌توان آن را به تجهیزات شبکه هم مجهز کرد. مهم‌ترین ویژگی تلویزیون‌های جدید ساختار صفحه‌ی نمایش آنهاست که حساسیت زیادی دارد و با کوچک‌ترین خراش، عملکرد خود را به‌تدریج از دست می‌دهند؛ بنابراین در نگهداری تلویزیون، سلامت صفحه‌ی نمایش تلویزیون اهمیت زیادی پیدا می‌کند.
علاوه‌بر رعایت اصول عمومی نگهداری وسایل الکترونیکی در مورد تلویزیون، از تجمع گرد و غبار در سطوح تلویزیون نیز جلوگیری کنید زیرا مقدار زیاد گرد و غبار، نشت جریان را باعث می‌شود.
سخن پایانی
برای بهبود عملکرد تجهیزات کامپیوتری و شبکه، علاوه بر رعایت نکات ذکر شده در بالا، می‌توان با برنامه‌ریزی جهت سرکشی به تجهیزات کامپیوتری و انجام سرویس‌های دوره‌ای سیستم‌ها، از خرابی‌های احتمالی جلوگیری کرده و همچنین منجر به افزایش عمر مفید دستگاه‌ها شد. در کنار تمام این موارد بهتر است با برگزاری دوره‌های اموزشی برای کاربران، نحوه استفاده اصولی از تجهیزات را به آنها آموزش داد.